Λία Γκουντρουμπή: «Δεν έχω ξοδέψει πολλά χρήματα για να θεραπευτώ από τον καρκίνο»

Η Λία Γκουντρουμπή είναι συγγραφέας, ιστορικός και αρθρογράφος. Είναι μια από τις ουκ ολίγες γυναίκες που ήρθε αντιμέτωπη με τον καρκίνο του μαστού πριν από περίπου εννιά χρόνια. Ευτυχώς, λόγω της έγκαιρης πρόληψης της, κατόρθωσε να τον αντιμετωπίσει και να βγει νικήτρια σε μια άνιση μάχη με την ασθένεια. Το γεγονός αυτό αποτέλεσε την αφορμή να γράψει και να εκδώσει το βιβλίο «Ο Καρκίνος, οι Γενναίοι Φίλοι μου κι Εγώ». Με το πρώτο άκουσμα μπορεί κάποιος να φέρει στο μυαλό του πολλά δυσάρεστα πράγματα, όμως πρόκειται για ένα αισιόδοξο βιβλίο που μας τοποθετεί με κάποιον τρόπο στην καθημερινότητα και στον τρόπο σκέψης ενός καρκινοπαθή. Η ίδια, μιλάει για το βιβλίο της ενώ δίνει και μια εικόνα από την άλλη της αγάπη που είναι τα ταξίδια. Τα ταξίδια είναι το θέμα στο οποίο αρθρογραφεί στην εφημερίδα Athens Voice.

«Οι συγγραφείς παρατηρούν τον κόσμο γύρω τους και εμπνέονται»

Με ποιους τρόπους σας προσελκύει ο τομέας της Λογοτεχνίας και της συγγραφής;

Ήμουν πάντα ένας άνθρωπος που παρατηρούσα πολύ τα πράγματα γύρω μου. Νομίζω ότι αυτό το χαρακτηριστικό το συναντάμε σε όλους τους συγγραφείς. Το να παρατηρούν δηλαδή γύρω τους, τους ανθρώπους, τον κόσμο και το τι συμβαίνει. Κάποια στιγμή, αυτό με έκανε να θέλω να γράφω σε ένα χαρτί τις σκέψεις μου. Αυτό μου συνέβαινε από πολύ μικρή ηλικία. Βέβαια, να σας πω ότι δεν είχα ποτέ μου τότε βλέψεις να εκδώσω ένα βιβλίο. Η σκέψη γι' αυτό ήρθε πολύ αργότερα. Αφορμή αποτέλεσε μια ασθένεια που βίωσα και αισθάνθηκα ότι πρέπει να μιλήσω για αυτήν. Σίγουρα υπάρχει μέσα μου η θέληση του να μοιραστώ σκέψεις και πράγματα που νιώθω, ιστορίες που βλέπω γύρω μου και να τις αφηγηθώ.

Μιας και αναφέρατε ότι αντιμετωπίσατε μια ασθένεια. Σας άλλαξε σαν άνθρωπο η περιπέτεια σας με τον καρκίνο; Ποιες αλλαγές παρατηρήσατε στον εαυτό σας;

Σίγουρα, δεν γίνεται να περάσεις κάτι τόσο έντονο και να μην αλλάξει τον τρόπο που ζεις, τον τρόπο που σκέφτεσαι, την συμπεριφορά σου στους άλλους ανθρώπους... Σίγουρα σε επηρεάζει. Αυτό δεν έχει να κάνει μόνο με τον καρκίνο ή με κάποια ασθένεια. Θεωρώ ότι και γενικότερα, άτομα που βιώνουν μια τέτοια ακραία κατάσταση, που μπορεί να είναι ακόμα και ένας πολύ έντονος χωρισμός μου μπορεί να σου στοιχίσει, ή ένα τροχαίο ατύχημα που σε φέρνει κοντά στον θάνατο, ταράζουν την ψυχολογία των ατόμων αυτών και αλλάζουν φυσικά τον τρόπο σκέψης τους. Σε εμένα συνέβη σίγουρα αυτό, όπως και σε πολλούς άλλους ασθενείς. Εγώ νόσησα το 2012 από καρκίνο μαστού και ακολούθησε όλο το «πακέτο» των χημειοθεραπειών, ακτινοθεραπειών, και της ανάρρωσης και της αποθεραπείας. Αυτή είναι η περιπέτεια μου που αποτυπώνω στο βιβλίο μου «Ο Καρκίνος, οι Γενναίοι Φίλοι μου Κι Εγώ». Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Επίκεντρο. Μέσα σε όλο αυτό έχω συμπεριλάβει και ιστορίες άλλων ανθρώπων. «Γενναίων φίλων» μου, όπως αναφέρω και στον τίτλο. Συνεπώς, ο αναγνώστης θα διαβάσει τη δική μου ιστορία, αλλά θα διαβάσει και μικρές ιστορίες πολλών άλλων. Οι ιστορίες αυτές είναι καθημερινές και αληθινές. Υπάρχει μυθοπλασία σε αυτές διότι πολλοί φίλοι δεν ήθελαν κάποιος αναγνώστης να τους ταυτοποιήσει και να καταλάβει ότι είναι αυτοί. Πολλοί μου εμπιστεύτηκαν τις ιστορίες τους και δεν είχαν πρόβλημα με αυτό. Αυτοί αναφέρονται με το μικρό τους όνομα και με την ιδιότητα τους. Αλλά κάποιοι άλλοι φίλοι, αναφέρονται με ένα ψευδώνυμο, έχουν αλλαχτεί λίγο τα στοιχεία τους για να μην μπορούν να αναγνωριστούν. Είναι και αυτό σεβαστό για κάποιους ανθρώπους, αν και οι περισσόροι από εμάς τους καρκινοπαθείς θέλουμε να σπάσει αυτό το πράγμα και να μιλάμε ανοιχτά για τον καρκίνο. Πρόκειται για μια ασθένεια, και ιδιαίτερα ο καρκίνος μαστού, που αν διαγνωστεί πολύ νωρίς είναι αντιμετωπίσιμη. Να μην έχουμε στο μυαλό μας το «καρκίνος ίσον θάνατος».

Το βιβλίο της Λίας Γκουντρουμπή κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Επίκεντρο».

Γράφατε πριν την περιπέτεια με την υγεία σας. Θεωρείτε ότι άλλαξε και τον τρόπο που γράφετε;

Ίσως δεν άλλαξε τον τρόπο, αλλά άλλαξε τον σκοπό που γράφω και το αντικείμενο της γραφής μου. Διατηρώ και μια στήλη στην εφημερίδα Athens Voice, όπου γράφω κυρίως για ταξίδια που έχω πάει. Αυτά τα ταξίδια τα βλέπω και λίγο από μια πιο βιωματική, ας το πω, σκοπιά. Δεν γράφω για τα κοινά αξιοθέατα που θα δει κάποιος που θα πάει στο Λονδίνο ή στη Ρώμη. Εκεί αφηγούμαι το δικό μου ταξίδι, το οποίο τις περισσότερες φορές είναι για επαγγελματικούς λόγους, μέσα από κάποια πράγματα που βλέπω που έχουν να κάνουν με το πώς βιώνει ένας επισκέπτης μια πόλη. Με την «ταυτότητα» που δείχνει μια πόλη σε έναν επισκέπτη, ας το πω έτσι. Οπότε, η θεματολογία αυτή είναι κάτι εντελώς διαφορετικό. Επίσης, έχω αρθρογραφήσει πολύ στον τοπικό τύπο εδώ στη Λάρισα, για θέματα που αφορούν την πόλη μου. Την πόλη και τις πολιτικές γύρω από την πόλη.

«Άνθρωποι που βίωναν κάτι παρόμοιο, ένιωθα ότι ήταν οι μοναδικοί που μπορούσαν να με καταλάβουν»

Μέσα σε όλο αυτό με την υγεία σας, με ποιους τρόπους καταλάβατε ότι η εμψύχωση είναι πολύ σημαντική για τέτοιες περιπτώσεις;

Κοιτάξτε, η εμψύχωση είναι ένα πολύ μεγάλο θέμα. Πολλές φορές θέλουμε να εμψυχώσουμε έναν άνθρωπο που περνάει μια δύσκολη κατάσταση και δεν γνωρίζουμε το πώς. Ή μπορεί να νομίζουμε ότι τον βοηθήσαμε με αυτά που του είπαμε, αλλά στην πραγματικότητα μπορεί να μην τον έχουμε βοηθήσει. Αυτά είναι θέματα που θίγω στο βιβλίο μου. Υπάρχει ένα κεφάλαιο με τίτλο «Τι δεν λέμε σε έναν καρκινοπαθή». Καταλαβαίνω ότι είναι πολύ δύσκολη η θέση και των συγγενών και των φίλων που καλούνται να στηρίξουν τους δικούς τους ανθρώπους. Εγώ προσωπικά, πήρα εμψύχωση μέσα από συζητήσεις που έκανα με άτομα που είχαν βιώσει ή βίωναν κάτι παρόμοιο. Έτσι όπως το βίωσα εγώ, ήταν οι μοναδικοί άνθρωποι που μπορούσαν να με καταλάβουν. Επειδή το ζουν ή το έζησαν όπως εγώ. Ένιωθα ότι κάτι είχαν να μου πουν από το οποίο εγώ μπορώ να πάρω θάρρος.

Αναφέρατε πριν ότι η περιπέτεια σας αυτή έχει αλλάξει τις σχέσεις σας με άλλους ανθρώπους. Με ποιους τρόπους τις άλλαξε;

Αρχικά να πω ότι αυτό δεν συμβαίνει αυτόματα από τη μια μέρα στην άλλη. Όταν βιώνεις την ασθένεια, την βιώνεις για κάποιο χρονικό διάστημα. Στην δική μου περίπτωση διήρκησε περίπου δύο χρόνια. Μετά σίγουρα περνάς και από ένα στάδιο αποθεραπείας, το οποίο έχει να κάνει κυρίως με την επανένταξη σου στους ρυθμούς της ζωής. Δηλαδή, να επιστρέψεις στη δουλειά, να κινείσαι στον κοινωνικό σου περίγυρο κ.λπ. Σίγουρα είναι πράγματα που χρειάζονται χρόνο. Αυτές οι αλλαγές έρχονται σιγά-σιγά, όχι από την μια μέρα στην άλλη. Νομίζω ότι το πρώτο που βιώνεις είναι ότι ξαφνικά όλα αυτά για τα οποία αγχωνόσουν πριν, δεν έχουν καμία απολύτως σημασία πλέον. Διαπιστώνεις ότι αγχωνόσουν και έδινες σημασία σε πράγματα που στην τελική δεν είχαν και τόση ουσία.

«Η ασθένεια δεν σε αλλάζει σαν άνθρωπο, απλώς ανακαλύπτεις τον εαυτό σου»

Ποια ήταν αυτά τα πράγματα για εσάς;

Γενικά είμαι αισιόδοξος άνθρωπος, δεν μπορώ να πω ότι υπήρχαν πράγματα που με άγχωναν ιδιαίτερα. Απλά είχα στόχους στη ζωή μου, κυρίως στον επαγγελματικό τομέα, τους οποίους κυνηγούσα πολύ και τους έδινα μεγάλη σημασία. Εντάξει, δεν χρειάζεται τόσο πολύ, τουλάχιστον όσο το έκανα εγώ. Μερικές φορές, κάτι που είναι να έρθει, το αγαπάς και είσαι καλός σε αυτό, θα έρθει σίγουρα. Αυτό είτε το κυνηγήσεις είτε όχι. Προς Θεού, δεν εννοώ να πάμε στο άλλο άκρο και να μην το κυνηγάμε καθόλου. Κάπου στη μέση είναι η λύση, πιστεύω. Και σίγουρα, υπήρχαν διάφορα μικρά αγχωτικά πράγματα που έχουν να κάνουν με τις σχέσεις με τους άλλους ανθρώπους, με την έννοια ότι μερικές φορές μπορεί να στεναχωρηθούμε υπερβολικά για μικροπράγματα. Κάτι άλλο που θέλω να προσθέσω είναι το γεγονός ότι πρέπει να λέμε αυτό που μας συμβαίνει. Πολλά πράγματα που αισθανόμαστε συχνά δεν τα λέμε στους δικούς μας ανθρώπους. Έτσι, δημιουργείται ακόμα μια μεγαλύτερη απόσταση και μεγαλύτερες ενδεχομένως προστριβές κ.λπ., οι οποίες μάς φθείρουν. Θέλω να πω ότι οτιδήποτε έχει ένας άνθρωπος, μπορεί να το συζητήσει με κάποιον άνθρωπο και να βρει κάποια λύση. Σίγουρα αλλάζουν οι σχέσεις με τους ανθρώπους γιατί αλλάζει το πώς εσύ ο ίδιος βλέπεις κάποια πράγματα. Πολλοί μου έχουν πει, κι εγώ το έχω σκεφτεί μερικές φορές, ότι κάτι τέτοιο αλλάζει τον άνθρωπο. Δεν είναι ακριβώς αλλαγή. Δηλαδή, δεν είναι κάτι που δεν το είχες πριν και το απέκτησες ξαφνικά. Το είχες, απλά το είχες λίγο πιο πίσω στον εαυτό σου. Με όλο αυτό που βιώνεις, σιγά-σιγά αλλάζεις και φέρνεις στην επιφάνεια άλλες πλευρές του εαυτού σου.

Θα μπορούσατε να πείτε ότι με κάτι τέτοιο θα μπορούσε κάποιος να εξερευνήσει τον εαυτό του;

Το κάνεις έτσι κι αλλιώς. Οι ίδιες οι σκέψεις που σου έρχονται από αυτό που βιώνεις, σε αναγκάζουν να το κάνεις. Δεν γίνεται διαφορετικά.

Είστε παράλληλα και αρθρογράφος, όπως αναφέρατε και πριν. Ποιοι παράγοντες σας ώθησαν προς τα εκεί και πώς αυτό το ξεκινήσατε;

Δεν υπήρξαν συγκεκριμένοι παράγοντες. Αυτό ήρθε σιγά-σιγά ως σκέψη από την πλευρά μου. Όπως είπα και πριν, γράφω για ταξίδια. Επειδή διάφοροι φίλοι που ήξεραν ότι είχα επισκεφτεί κάποιο μέρος, με ρωτούσαν πώς ήταν. Με ρωτούσαν πράγματα πέρα από τα κλασικά, τα τουριστικά, τα αξιοθέατα κ.λπ. Αφού αυτό το μοιραζόμουν λίγο με κάποιους φίλους, κάποια στιγμή σκέφτηκα να το κάνω και πιο ενεργά. Έτσι ξεκίνησα να το κάνω.

Μου είπατε πριν ότι ξεκινήσατε το γράψιμο από μικρή ηλικία. Ποια ήταν η σχέση σας με το γράψιμο όταν ήσασταν μικρή;

Όταν ήμουν πιο μικρή, το γράψιμο μου ήταν κάτι σαν «ημερολόγιο». Δεν ήταν βέβαια ακριβώς ημερολόγιο, γιατί δεν έγραφα ημερομηνία και τι έκανα μέσα στη μέρα. Έγραφα περισσότερο εσωτερικά πράγματα δικά μου, που στην παιδική και εφηβική ηλικία ίσως να τα μοιραζόμουν δύσκολα. Οπότε, για μένα ήταν λίγο σαν διέξοδος να τα καταγράφω και να τα «αποτυπώνω» μέσω της γραφής. Κάπως έτσι το συνέχισα και μπήκα αργότερα στη διαδικασία να δω και πώς γράφει ένας συγγραφέας. Δηλαδή, να υπάρχει έρευνα, θεματολογία και όλα αυτά που συνθέτουν μια συγγραφή.

«Γύρω από τον καρκίνο υπάρχει ολόκληρη παραφιλολογία εναλλακτικής ιατρικής. Οι επιτήδειοι αυτοί, παίρνουν περισσότερα χρήματα από τους πραγματικούς γιατρούς»

Σε αυτό το σημείο θα ήθελα να σας ρωτήσω κάτι πολύ ιδιαίτερο. Πολλοί ασθενείς συχνά αντιμετωπίζουν και επιτήδειους γιατρούς που τους ζητούν χρηματικά ποσά εκμεταλλευόμενοι την αγωνία τους και την κατάσταση τους. Βρεθήκατε εσείς αντιμέτωπη με κάτι τέτοιο ή κάτι παρόμοιο;

Όχι. Εγώ προσωπικά όχι. Όταν νόσησα, το πρώτο που έμαθα ήταν ότι έπρεπε να χειρουργηθώ. Σε μια μαστογραφία που έκανα, βρέθηκε κάποιος όγκος στο αριστερό μου στήθος. Αμέσως άρχισα να ψάχνω για χειρουργό, χωρίς ακόμα να ξέρω ότι είναι καρκίνος. Ουσιαστικά, έμαθα ότι ήταν καρκίνος όταν βγήκα από το χειρουργείο. Εγώ επέλεξα να χειρουργηθώ σε ιδιωτικό νοσοκομείο. Ήταν καθαρά μια προσωπική απόφαση. Έχω πάρα πολλούς φίλους και γνωστούς που έχουν χειρουργηθεί σε δημόσιο νοσοκομείο και είναι μια χαρά. Τις χημειοθεραπείες και τις ακτινοθεραπείες τις έκανα σε δημόσιο νοσοκομείο και είμαι πάρα πολύ ευχαριστημένη. Θεωρώ ότι, ειδικά οι άνθρωποι που δουλεύουν σ' αυτά τα τμήματα, όχι μόνο οι γιατροί, ήταν πάρα πολύ υποστηρικτικοί. Και αυτοί πολλές φορές έκαναν υπέρβαση του εαυτού τους έχοντας στο μυαλό τους ότι είναι άνθρωποι και όχι απλά εργαζόμενοι. Αυτό έχω να πω. Εγώ νόμιζα στην αρχή ότι θα με ρωτούσατε για τους επιτήδειους που υπόσχονται στους καρκινοπαθείς θεραπείες που δεν είναι θεραπείες. Γύρω από την ασθένεια του καρκίνου υπάρχει μια ολόκληρη παραφιλολογία εναλλακτικής ιατρικής, ψυχολόγων, ψυχοθεραπευτών που υποτίθεται ότι θα σε βοηθήσουν να ξεπεράσεις τον καρκίνο χωρίς χημειοθεραπείες κάνοντας διατροφή. Είναι και αυτό ένα θέμα που θίγω μέσα στο βιβλίο μου. Δυστυχώς, κανένας ασθενής δεν έγινε καλά κόβοντας τις θεραπείες του και κάνοντας διατροφή. Σίγουρα η διατροφή βοηθάει πολύ στην πρόληψη. Σίγουρα είναι καλό κατά τη διάρκεια της ασθένειας σου να έχεις μια ισορροπημένη διατροφή και να προσέχεις κάποια πράγματα. Αυτά σου τα λένε και οι γιατροί. Το να κόψεις όμως τις θεραπείες και να ακολουθήσεις έναν εναλλακτικό τρόπο θεραπείας, δεν είναι καλό. Εγώ θα το δοκίμαζα μόνο άμα με έδιωχναν όλοι οι γιατροί του κόσμου. Δυστυχώς, υπάρχουν και αυτοί οι συνάνθρωποι μας που το καταλαβαίνουν αρκετά αργά ή πάσχουν από μορφές καρκίνου με δύσκολη θεραπεία. Κάποιες φορές δυστυχώς, οι γιατροί στέλνουν τον ασθενή στο σπίτι λέγοντας του: «Ό,τι μπορούσαμε, κάναμε». Εκεί θα δοκίμαζα οτιδήποτε άλλο. Αλλά όταν υπάρχει θεραπεία που αποδεδειγμένα έχει βοηθήσει τόσο κόσμο, δεν χρειάζεται. Πιστέψτε με, δεν έχω ξοδέψει πολλά χρήματα για να γίνω καλά. Και όπως σας είπα, ήταν επιλογή μου να πάω να χειρουργηθώ σε ιδιωτικό νοσοκομείο. Θα μπορούσα να χειρουργηθώ σε δημόσιο και να μην έχω ξοδέψει ούτε ένα ευρώ. Αυτοί οι θεραπευτές παίρνουν πολλά περισσότερα λεφτά από τους πραγματικούς γιατρούς που κάνουν σωστά τη δουλειά τους.

Εκτός από την περιπέτεια σας με τον καρκίνο, υπάρχουν άλλες βιωματικές εμπειρίες που θα θέλατε να καταγράψετε σε βιβλίο;

Θα συνεχίσω να γράφω για τα ταξίδια, αλλά βέβαια δεν γίνονται τώρα ταξίδια. Υπάρχουν όμως ταξίδια για τα οποία δεν προλάβαινα να γράψω όταν τα έκανα. Τώρα υπάρχει χρόνος να καθίσω να το κάνω και να το κάνω και πιο οργανωμένα. Κάτι δικό μου που θα ήθελα ξανά να το μοιραστώ δεν υπάρχει. Όμως, ένας συγγραφέας, ακόμα και σε μια φανταστική ιστορία, εμπνέεται από πράγματα που βλέπει γύρω του. Ίσως από πράγματα που βλέπει να έχουν βιώσει άλλοι, ή από κάποιο δικό του μικρό βίωμα. Ακόμη και σε μια σκηνή που μπορεί να περιγράψεις και είναι μυθοπλασία, μπορεί να προσθέσεις κάτι που βίωσες εσύ. Ή μπορεί και κάτι που παρατήρησες γύρω σου. Πάντα συμβαίνει αυτό στους συγγραφείς, δεν είναι παρθενογένεση όλα τα πράγματα.

Αν η κατάσταση με τον κορονοϊό πάει καλύτερα και επιτραπούν τα ταξίδια, ποια είναι τα επόμενα ταξίδια που σκέφτεστε να κάνετε;

Κοιτάξτε, δεν έχω κάποια λίστα με μέρη τα οποία θα ήθελα να επισκεφτώ. Εγώ έχω γεννηθεί και μεγαλώσει στο Μόναχο της Γερμανίας. Γενικότερα, στην Ευρώπη έχω ταξιδέψει πολύ. Σίγουρα πλέον με συνεπαίρνουν ταξίδια που δεν αφορούν την Ευρώπη, αλλά πιο μακρινούς προορισμούς και διαφορετικούς από αυτό που λέμε «ευρωπαϊκή κουλτούρα». Για το τελευταίο μου ταξίδι δεν έχω γράψει ακόμα. Ήταν ακριβώς πριν έναν χρόνο, τον Φεβρουάριο του 2020, συγκεκριμένα. Ήταν στο Άμπου Ντάμπι. Πρόκειται για ένα μέρος που πραγματικά είναι ένας άλλος κόσμος. Αλλιώς έχουμε κάποια πράγματα στο μυαλό μας για τους ανθρώπους εκεί, την νοοτροπία τους κ.λπ., και αλλιώς είναι όταν πας εκεί και βλέπεις. Όταν βιώνεις το μέρος, απομυθοποιούνται κάποια πράγματα. Αυτό είναι κυρίως που με συνεπαίρνει σε αυτά τα ταξίδια και αυτό θέλω να μοιράζομαι και στα κείμενα μου.

Θα θέλατε να μας δώσετε μια εικόνα από το Άμπου Ντάμπι;

Αυτό που θα ήθελα να πω για το Άμπου Ντάμπι και για το Ντουμπάι είναι πως δεν είναι όπως το έχουμε στο μυαλό μας. Όταν ακούμε για αυτές τις περιοχές έχουμε στο μυαλό μας όλο αυτό το χλιδάτο κ.λπ. Ειδικά το Άμπου Ντάμπι είναι μια περιοχή που ναι μεν είναι Αραβική, αλλά το 80 τοις εκατό των κατοίκων δεν είναι Άραβες. Καταλαβαίνετε, λοιπόν, ότι περπατάς στους δρόμους και θα δεις από τη μια πλευρά τους Άραβες και τις γυναίκες με αυτή τη φορεσιά που σε εμάς ξινίζει, αλλά υπάρχουν και στιγμές που ξεχνιέσαι και νομίζεις ότι βρίσκεσαι σε μια σύγχρονη ευρωπαϊκή πόλη. Ο πρίγκιπας του Άμπου Ντάμπι έχει έναν σύγχρονο τρόπο σκέψης και βλέπει πολύ μπροστά. Δυστυχώς ή ευτυχώς, τώρα δεν ξέρω, αλλά εκεί υπάρχει ένα καθεστώς που είναι ένας άνθρωπος που αποφασίζει για όλα. Αυτός ο άνθρωπος, αυτή τη στιγμή έχει έναν σύγχρονο τρόπο σκέψης, και αφού αποφασίζει αποκλειστικά αυτός, μπορεί να εφαρμόσει τις σύγχρονες ιδέες του. Συχνά εδώ στην Ελλάδα, βλέπουμε ότι θέλουμε να κάνουμε πράγματα, που είναι προοδευτικά, καινοτόμα, έχουν σχέση με την κλιματική αλλαγή, την προστασία του περιβάλλοντος, αλλά «σκοντάφτουμε» σε αμέτρητες νομοθεσίες και τα πράγματα δεν μπορούν να προχωρήσουν. Εκεί δεν υπάρχει αυτό. Γι' αυτό σας λέω, είναι πραγματικά ένας άλλος κόσμος. Αυτό για μένα είναι κάτι που κάθε ταξιδιώτης πρέπει να βιώνει. Στεναχωριέμαι πραγματικά όταν βλέπω ανθρώπους που ταξιδεύουν και γυρνώντας το μόνο που έχουν να σου αφηγηθούν είναι τα αξιοθέατα που είδαν, το τι έφαγαν κ.λπ. Ωραία είναι και αυτά. Είναι κι αυτά μέσα στην κουλτούρα, ειδικά το φαγητό. Αλλά δεν μπορείς, ας πούμε, να πας στις Βρυξέλλες και να ψάχνεις το ελληνικό εστιατόριο για να φας γύρο και σουβλάκι. Θα φας τα μύδια Βρυξελλών. Αυτή είναι η αντίληψη μου για τα ταξίδια. Το Άμπου Ντάμπι και το Ντουμπάι, για τους Έλληνες που ταξίδεψαν εκεί, είναι και λίγο ένας παρεξηγημένος προορισμός. Υπάρχουν και κάποια πράγματα που δεν είναι στην επιφάνεια και πρέπει να δώσεις λίγο σημασία για να τα δεις.

Κλείνοντας, θα θέλατε να στείλετε κάποιο μήνυμα σε όσους αντιμετώπισαν ή αντιμετωπίζουν μια παρόμοια ασθένεια με τη δική σας;

Κοιτάξτε, γενικά δεν είμαι άνθρωπος που θέλει να δίνει συμβουλές στους άλλους. Απ' ό,τι καταλαβαίνω από τα μηνύματα που λαμβάνω για το βιβλίο μου, άγνωστοι σ' εμένα άνθρωποι μού λένε πόσο τους έχω βοηθήσει. Αυτό μου το έλεγαν και στις παρουσιάσεις του βιβλίου μου που ξεκίνησα να κάνω, αλλά το κομμάτι αυτό σταμάτησε λόγω κορονοϊού. Ακόμα και συγγενείς ασθενών που θέλουν να στηρίξουν τους ανθρώπους τους μου λένε ότι βοηθήθηκαν. Δεν θέλω να το πω σαν συμβουλή, αλλά αν πρέπει να δώσω κάποιο tip, θα πω απλά να συζητάνε το πρόβλημα τους με άλλους ανθρώπους. Και κυρίως να το συζητούν με ανθρώπους που έχουν βιώσει την ίδια ασθένεια, γιατί θεωρώ ότι μπορούν να βοηθηθούν. Κι εγώ έτσι έπαιρνα θάρρος και με όσους το έχω συζητήσει αυτό μου είπαν. Δύσκολα κάποιος που δεν έχει βιώσει τον καρκίνο θα μπορούσε να καταλάβει τι περνάει ένας καρκινοπαθής. Και ο καρκινοπαθής δύσκολα εκμυστηρεύεται τις σκέψεις του ακόμα και στους πιο κοντινούς του ανθρώπους για πολλούς λόγους.

«Θέλω να στείλω το μήνυμα στα κορίτσια να κάνουν εξετάσεις για τον καρκίνο του μαστού. Να μην αμελούν τον εαυτό τους»

Θέλετε να μας πείτε κάποιους από αυτούς τους λόγους; Αν θέλετε, φυσικά, να τους μοιραστείτε.

Ναι. Κοιτάξτε, για παράδειγμα, ο καρκινοπαθής δύσκολα θα μιλήσει στην μητέρα του για το πόσο πονάει. Είναι δύσκολο να το πεις αυτό σε έναν γονιό. Ή το να πεις πόσο σκοτεινές σκέψεις κάνεις για το μέλλον. Είναι δύσκολο να το κάνεις. Φαντάζομαι, και το ανάποδο είναι δύσκολο. Δηλαδή, ο γονιός που νοσεί να το πει στο παιδί του. Ή το να το πεις στο σύντροφο σου. Κάποια πράγματα δεν τα λες εύκολα γιατί ξέρεις ότι και εκείνος ψάχνει εκείνη τη στιγμή από κάπου να κρατηθεί. Δύσκολα τα μοιράζεσαι. Είναι πιο εύκολο να τα μοιραστείς με κάποιον που κι αυτός βιώνει αυτό το πράγμα εκείνη τη στιγμή. Εκείνο που θα ήθελα να προσθέσω κλείνοντας, ειδικά για τον καρκίνο του μαστού θέλω να στείλω το μήνυμα στα κορίτσια να κάνουν εξετάσεις. Μια φορά τον χρόνο να κάνουν μαστογραφία. Πραγματικά, είναι μια ασθένεια που αν διαγνωστεί έγκαιρα, σε καμία περίπτωση δεν μιλάμε για θάνατο. Εγώ για παράδειγμα, να επισημάνω ότι δεν έχω κάνει μαστεκτομή. Έχω κάνει ογκεκτομή και αφαίρεση λεμφαδένων. Και αυτό είναι ένα επίπονο κομμάτι σε μια κοπέλα που θα αναγκαστεί να το κάνει για να το ξεπεράσει. Η πρόληψη είναι πάνω από όλα. Να μην αμελούμε τον εαυτό μας. 

 

Δείτε ολόκληρη τη συνέντευξη σε βίντεο από εδώ: